Lee Morgan – The Sidewinder

Een beetje jazzliefhebber heeft het album The Sidewinder van trompettist Lee Morgan (1938-1972) in de kast staan. Het is een album met aanstekelijke muziek en is zelfs als cross-over te typeren. Het is jazz, maar ik kan mij voorstellen dat het een veel breder publiek aanspreekt. Zo is de muziek bijvoorbeeld in commercials in de Verenigde Staten gebruikt voor de World Series en voor Chrysler.

Lee Morgan was een muzikant met een gave techniek. Hij baseerde zijn stijl op die van trompettisten als Clifford Brown en Fats Navarro, met invloeden van Miles Davis en Charlie Parker. Kenmerkend voor zijn stijl is het gemak en de panache waarmee hij van laag naar hoog gaat en het volronde koperen geluid dat hij daarbij laat horen. Zijn album The Sidewinder kondigde de sound aan van soul-jazz en boogaloo, muziek met invloeden van rhythm and blues en latinmuziek.

Net als veel muzikanten raakte Morgan onder de invloed van drank en drugs. Hierdoor werd hij zelfs door een aantal zware jongens in elkaar geslagen waardoor hij zijn tanden verloor. Die zijn als goud voor een trompettist en het kostte hem tweeënhalf jaar om de boel op te laten lappen. Morgan werd niet oud. Toen zijn vrouw hem in de vroege uren van 19 februari 1972 in Slug’s Saloon betrapte met een andere vrouw schoot ze hem neer. Hij overleefde dat niet.

Lee Morgan zegt over The Sidewinder, zijn bekendste nummer;

“The tune kind of put me in mind of the sidewinder – you know, the ‘bad guy’ on television. There’s a snake called the sidewinder, but I was thinking of the bad guy.”

Het nummer zelf is een aanstekelijk motiefje van bas, piano en drums die dat het hele nummer volhouden. Op 0;38 komen de blazers erin en op 1;50 begint Morgan met zijn trompetsolo. Op 3;43 neemt Joe Henderson het over met zijn tenorsaxofoon en wat een solo is dat. Op 5;33 is Barry Harris op piano aan de beurt en Bob Cranshaw sluit af met zijn bas op 7;27. Luister ook naar de steady beat van drummer Billy Higgins op de bekkens die zorgen voor een soort sissende klank door het hele nummer. Een elpee (jazz luister ik bij voorkeur vanaf vinyl) die ik al behoorlijk grijs heb gedraaid.

Keane – Bend & Break

Ik houd erg van live optredens en dit optreden staat boven aan mijn lijst. Keane is een band die zijn oorsprong vond in 1997. Toen heette de band nog The Lotus Eaters maar toen werd de bandnaam veranderd in Cherry Keane. Cherry Keane was de naam van een goede vriendin van de moeder van Tom Chaplin, één van de bandleden. Later werd de naam verkort tot Keane maar het is een herinnering aan de tijd dat de bandleden nog jong waren en herinneringen deelden.

Het debuutalbum Hopes and Fears van Keane kwam uit in 2004 en het nummer Bend & Break stond op dat album. Waarom dit nummer mij zo aanspreekt is lastig te zeggen. Ik ben een absolute liefhebber van gitaarmuziek en het bijzondere is dat een gitarist in deze band ontbreekt.

De tekst van het nummer geeft ook weinig houvast, de interpretaties van de deskundigen lopen enorm uiteen. U vindt de tekst onder de video (even klikken op ‘meer tonen’) en u denkt het maar het uwe van maar ik vind het een prachtige tekst. Voeg daarbij het ongebreidelde enthousiasme van de toetsenist Tim Rice-Oxley en de prachtige vocals van Tom Chaplin en dit nummer zal altijd in mijn playlist blijven staan.

Jean-Philippe Rameau – Les Indes galantes

Rond 1730 was het populair om opera’s in de vorm van balletopera’s te baseren op mythologische thema’s. Jean-Philippe Rameau (1683-1764) deed dat ook in Les Indes galantes maar weefde er aspecten van de liefde in exotische oorden doorheen. Het woord ‘Indes’ in de titel verwijst naar ‘Indiërs’, die in dit geval staan voor de bewoners van ieder niet bestaand of exotisch land.

Les Indes galantes bestaat uit vier aktes, te weten Le Turc généreux (De genereuze Turk), Les Incas du Pérou (De Inca’s uit Peru), Les Fleurs (De bloemen) en Les Sauvages (De (Amerikaanse) wildernis).

Bovenstaand fragment, Danse du Grand Calumet de la Paix is een deel uit de laatste akte en het is de Dans van de Grote Vredespijp. Het speelt zich af in wouden van Noordelijk Amerika nabij Franse en Spaanse nederzettingen. Zima, de dochter van een lokaal opperhoofd verkiest de Indiaanse strijder Adario boven de attenties van twee Franse en Spaanse officiers. Daar komt gedoe van maar uiteindelijk wordt de vrede hier getekend.

Ik kan er natuurlijk voor kiezen om een originele uitvoering te laten horen, zoals deze degelijke maar prima uitvoering van de Academia Montis Regalis. Toch vind ik bovenstaande video spannender. Hier heeft de Nationale Opera van Parijs het werk aangegrepen om er een bewerking van te maken en er een monument van te maken voor verbroedering en verbinding. Het laat mensen van allerlei culturen en gezindten zien die zich vinden in dezelfde muziek die niet toevallig over het maken van vrede gaat.

Daniël Lohues – As De Liefde Mar Blef Winnen

Ik ben een groot fan van de muziek van de Drentse zanger Daniël Lohues (1971). Deze veelzijdige artiest staat bekend om zijn liedjes die hij in het Drentse dialect zingt, maar hij is begonnen in een Engelstalig bandje, The Charlies.

Met zijn groep Skik scoorde hij een aantal hits in de Drentse taal, zoals Op Fietse en ‘t Giet zoas ’t giet. Hij heeft een brede muzikale smaak en in 2003 richtte hij de band Lohues & the Louisiana Blues Club op. Dit deed hij door in de Verenigde Staten met lokale blues-artiesten een album op te nemen. Met de band speelde hij op het North Sea Jazz Festival.

In 2006 toerde Lohues door Nederland met zijn theatershow Allenig. Dit leidde tot de albums Allenig I t/m IV en daar staan parels van nummers op. Dat geldt ook voor het nummer van deze video, As De Liefde Mar Blef Winnen.

Ik weet dat Lohues ook een groot liefhebber is van de muziek van Johann Sebastian Bach en dat hoor je in dit nummer terug. Hij gebruikt er citaten in van Bach’s werk de Prelude in E Groot uit zijn Wohltemperiertes Klavier (BWV 854); het zijn de pianodelen uit dit lied. Wat is er mooier dan de teksten en de stem van Lohues terwijl Bach goedgeluimd over zijn schouder meekijkt?

Churupaca – No se vive feliz comiendo perdiz

Eén van de leukste bands die ik ken is de Argentijnse band Churupaca. Deze zeskoppige band komt rechtstreeks van de straten van Buenos Aires en ze spelen een folky mix van Latijnse en Europese muziek. De ene keer een leadzangeres, de andere keer een leadzanger en verschillende instrumentale bezettingen zorgen voor steeds weer een andere gelaagdheid van hun muziek.

Live zijn ze op hun best. Bovenstaande video met het nummer No se vive feliz comiendo perdiz is van een live-sessie en hun laatste EP draagt de titel Sesiones de Estudio en el Jardin ofwel de tuin-studio sessies. Het is een caleidoscopische band en één nummer beluisteren zou geen recht doen aan wat ze kunnen, het is de moeite waard om er meer van te gaan ontdekken.

Waar dit nummer No se vive feliz comiendo perdiz over gaat? Ongeveer wat je zou verwachten; herinneringen, trots, vuur, pijn, flessen op de grond en mannen zonder verleden. Het maakt niet uit, in dit geval spreekt de muziek aardig voor zichzelf. Echt een prima band dit.

Charlie Parker – Koko

Als u zich een beetje in de jazz wenst te verdiepen kunt u niet om een paar grootheden heen. Eén daarvan is altsaxofonist Charlie Parker. Waarom het zo’n grootheid is heb ik hier en hier trachten uit te leggen. Feit is wel dat u hem dient horen om er iets van te begrijpen.

Parker is één van de grondleggers van de bebop. De swingperiode met big bands onder leiding van Fletcher Henderson, Duke Ellington en Count Basie werd door Parker uitgeluid, samen met trompettist Dizzy Gillespie. De bebop was geboren en dat ging om snelle tempi, instrumentale virtuositeit en improvisatie en dat is wat je in deze opname van Koko hoort. Charlie Parker speelt samen met trompettist Dizzy Gillespie en drummer Max Roach.

Maar wat hoort u nu precies? Parker en Gillespie zetten samen het thema in tot 0;07. Dan volgen een korte trompet- en saxofoonsolo. Als drummer Max Roach op 0;25 een sein geeft begint Parker zijn solo. Die wordt vooral gekenmerkt door snelheid en virtuositeit. Een beetje concentratie wordt wel van u gevraagd want hij raast werkelijk door de materie heen. Sommige zinnen wat langer, andere heel kort, als kleine riffjes.

Op 2;08 een fijne drumsolo van Roach die duurt tot 2;30 waarna Parker en Gillespie het weer overnemen met Roach op de achtergrond op de bekkens, waarna het vrij abrupt eindigt. Maar wat een muziek.

Teitur – Josephine

Teitur Larssen (1977), artiestennaam Teitur, is een singer-songwriter uit de Faroër. Hij bracht zijn jeugd door op de eilanden en begon op zijn dertiende in een bandje te spelen waarin hij Engelstalige teksten zong. Op zijn zeventiende vertrok hij met zijn familie naar Denemarken.

Na even in Rome te hebben gewoond vestigde hij zich in Londen en daar verscheen in de zomer van 2003 zijn eerste album, Poetry & Aeroplanes. Dat album werd door critici wel goed ontvangen maar verkocht maar matig. Toch heeft hij inmiddels al negen albums op zijn naam staan en trad hij in 2012 op met Het Nederlands Blazersensemble in Nederland.

Ik ken niet al zijn albums maar het nummer Josephine van zijn eerste album zette mij op zijn spoor. Zijn karakteristieke stem, een stukje weemoed in zijn tekst waarin hij verlangt naar zijn jeugd en geboortegrond maakten mij enthousiast om meer van hem te gaan beluisteren.

Louis Davids – De Voetbalmatch

Louis Davids (1883-1939) was een Nederlands acteur, cabaretier, zanger en revueartiest. In de revue Lach en vergeet zong hij het lied dat zijn bekendste nummer zou worden; De kleine man. Hierin bezingt hij als burgermannetje met bolhoed de tussen kapitaal en arbeid in verdrukking komende kleine burger.

Voor mij gaat de muziek van Davids al een leven lang mee. Mijn ouders hadden een dubbelelpee en de nummers ken ik nog steeds uit het hoofd. Daarom kende ik hem eerder dan zijn grote voorganger Jean-Louis Pissuise, op wiens begrafenis Davids een rede hield.

Het lied De Voetbalmatch is een favoriet van me en past natuurlijk prima als het wereldkampioenschap voetbal 2022 nog bezig is. Het is het verhaal van een man die door een vriend meegenomen wordt naar een wedstrijd tussen Ajax en Blauw-Wit Amsterdam. Ik houd van die oude termen als ‘Twintig knullen in d’r Jansen en Tilanus‘ of een blijkbaar zelfverzonnen term voor ‘ruziemaker’, ‘een brok kifteling’. Dat laatste woord is overigens wel opgenomen in het Groot scheldwoordenboek van M. de Coster (2007).

Louis Davids werd niet oud. Hij stierf op 55-jarige leeftijd een vrij onverwachte dood. Langdurige astma-aanvallen die hem dwongen om te stoppen met werken waren wellicht indirect verantwoordelijk voor zijn overlijden.

Wolfgang Amadeus Mozart – Symfonie No.12 Allegro

Soms valt er over een muziekfragment niet heel veel te vertellen. Over de componist Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) natuurlijk wel maar daar zijn al boeken vol over geschreven zoals u hier onder meer kunt lezen.

Zijn muziek, die dient u te ondergaan. Bij leven en welzijn zal hij op dit blog nog vaak voorbij komen, maar ik wil u dit fragment niet onthouden. Mozart schreef in zijn korte leven 41 symfonieën en daar zitten bekende meesterwerken bij. De 35e of ‘Haffner’ symfonie, de 38e of ‘Praagse’ symfonie, de 41e of ‘Jupiter’ natuurlijk maar de 12e symfonie? Die hoor je niet zo vaak.

Zijn 12e symfonie heeft ook geen bijnaam en er is niet veel over bekend. Wel dat hij in de zomer van 1771 werd geschreven in Salzburg en dat hij waarschijnlijk bedoeld was voor de tweede Italiaanse tournee van Mozart die plaats zou vinden tussen augustus en december van 1771. Het openings-allegro is het langste symfoniedeel dat Mozart tot dan toe schreef. Laat het u niet afschrikken, 5;49 om precies te zijn.

En om dat openingsdeel gaat het mij. Zelden hoorde ik een stuk dat mij meer kan opmonteren dan dit deel. Ik kan u tijdsaanduidingen geven om welke stukken het precies gaat maar dat is zinloos, de mooie momenten en muziekwendingen zitten voor mij door het hele stuk heen.

De uitvoering die ik heb gekozen is voor mij een onvermijdelijke. Ik heb de integrale uitvoering van de symfonieën van Mozart door Sir Charles Mackerras al vele jaren in huis en die zijn voor mij de referentie. Gaat u vooral zelf op zoek naar uw ideale versie, maar ook de uitvoering van Sir Neville Marriner zou ik niet overslaan.

Fabrizio De André – Via Del Campo

Fabrizio De André (1940-1999) was een van de belangrijkste Italiaanse troubadours of ‘cantautori’, ofwel zanger-liedjesschrijvers. Hij staat bekend om de literaire kwaliteit van zijn teksten en in 2004 werd er zelfs een studiecentrum rondom de zanger geopend aan de universiteit van Siena.

De André heeft een rustige en warme stem die mij heel erg aanspreekt. Hij is zelf beïnvloed door artiesten als George Brassens, Leonard Cohen en Bob Dylan, wiens teksten hij vertaald heeft. Later zou hij muzikanten om zich heen verzamelen die meer Arabische invloeden met zich meebrachten.

Zijn teksten zijn dus van belang en dat is waarom ik voor het nummer Via Del Campo heb gekozen voor een versie waarin de teksten in het Engels zijn mee te lezen. Hij zingt vaak over de zelfkant van de maatschappij. Over personages in de marges zoals zwervers en hoeren. Zo ook in Via del Campo.

De Via Del Campo is een straat in het oude deel van de Italiaanse stad Genua. Vroeger stonden daar bordelen en liepen er prostituees over straat en daar gaat het nummer over. Mensen uit het echte leven die vaak niet anders kunnen doen wat ze doen maar daarom niets minder waard zijn.

De laatste zinnen uit dit lied zijn natuurlijk prachtig en kunnen in die zin zijn oeuvre wel samenvatten;

Dai diamanti non nasce niente
Dal letame nascono i fior

ofwel

Uit diamanten groeit er niets
maar uit mest groeien de bloemen

De mediaschuwe zanger stierf begin 1999 aan longkanker. Zijn begrafenis werd bijgewoond door meer dan tienduizend mensen. Ik ontdekte zijn muziek ruim tien jaar terug pas maar sindsdien ben ik altijd naar zijn muziek blijven luisteren.