Danú – An Seanduine Dóite

Ierland kent een uitgebreide muziektraditie en dat weerspiegelt zich in de talloze folkartiesten en folkbands die er nog steeds actief zijn. De band Danú is er één van en werd in 1994 opgericht in Waterford, Oost-Ierland. Ze vernoemen zich naar Danú, de Ierse godin van de voorspoed.

De muzikanten van Danú voelen zich sterk verbonden met de Gaelic traditie, muziek en taal maar zijn ook niet bang om te experimenteren met de bezetting van de band. De groep is tweemaal uitgeroepen tot beste traditionele groep in de BBC Radio 2 Folk Awards.

Het is heerlijke muziek om naar te luisteren en ik ben fan van de heldere stem van zangeres Muireann Nic Amhlaoibh. Dit nummer An Seanduine Dóite (The Burnt Old Man) wordt in het Gaelic gezongen en ik zal hieronder de Engelse tekst weergeven zodat u weet waar het over gaat;

Advice I received out on the road
From a rogue of a priest to marry an old man
But he cared for nothing save that I would increase his wealth
And that I would be for my whole life dependent on the neighbors

Chorus (after each verse)
O yerra, old man, being with you is not for me
O yerra, old man, may you be scorched and burned
O yerra, old man, being with you is not for me
And if I were at the door I would catch you alive

I went to Cork looking for the wherewithal for a wake
Tobacco pipes and wood for a coffin
On my return home, sick tired and sad
Where did I find my old man but roasting bacon

If I were to find my old man drowned in a boghole
His legs broken and his bones in pain
I’d take him home and I’d wake him
And I’d walk out with the young boys

If you marry an old man, you will marry a rogue
Who will leave rags before you on the stairs
In the morning he’ll be complaining with roguery
And in the evening he’ll be merrily playing music

I married an old man, I had no sense
I did that on the advice of my relatives
I went home with him, sad is the story
And I got up in the morning preferring to be dead

O yerra, old man, being with you is not for me
O yerra, old man, may you be scorched and burned
O yerra, old man, being with you is not for me
And a couple of Sundays will put you under the sod

En voor als u echt mee wil zingen de tekst in het Gaelic:

Comhairle a fuaireasa amuigh ar an mbóthar
Ó rógaire sagairt an seanduine a phósadh
Ba chuma leis siúd ach go méadóinn a phóca
‘S go mbeinn fad a mhairfinn ag brath ar na comharsainn

Chorus (after each verse):
Ó dheara ‘sheanduine, leatsa ní gheobhadsa
Ó dheara ‘sheanduine, loscadh is dó ort
Ó dheara ‘sheanduine, leatsa ní gheobhadsa
‘S dá mbeinnse i mbéal dorais ná beirimse beo ort

Chuasa go Corcaigh ag triall ar ghléas thórraimh
Píopaí, tobac agus cláracha comhrainn
Mo theacht dom abhaile go tinn tuirseach brónach
Cá bhfaighinnse mo sheanduin’ ach ‘g róstadh muicfheola

Dá bhfaighinnse mo sheanduine báite i bpoll móna
A chosa bheith briste is a chnámha a bheith leonta
Thabharfainn abhaile é is do dhéanfainn é a thórramh
Is shiúllóinn amach leis na buachaillí óga

Má phósainn tú an seanduine, pósfaidh tú claidhaire
Fágfaidh sé a bhalcaisí romhat ar a staighre
A déanamh ar maidean beidh ag cnáimhseáil le claidhreacht
Is siar sa tráthnóna ag seimint go meidhreach

Phósas an seanduine, is orm bhí díchéille
Dheineas an méid sin ar chomhairle mo ghaolta
Chuas abhaile leis faraoir an scéal san
Is déiríos ar maidin is b’fhearr liom an t-éag liom

Ó dheara ‘sheanduine, leatsa ní gheobhadsa
Ó dheara ‘sheanduine, loscadh is dó ort
Ó dheara ‘sheanduine, leatsa ní gheobhadsa
Is cúpla Domhnach a chuirfidh fén bhfód thú

Stephen Foster – Oh! Susanna

Hoe we van het bekende countrynummer Oh! Susanna van Stephen Foster, bij de hit Venus komen van de Nederlandse band Shocking Blue….

Stephen Foster schreef Oh! Susanna in 1847 en het werd voor het eerst opgevoerd in Andrews’ Eagle Ice Cream Saloon in Pittsburgh, Pennsylvania. Het werd al snel populair en het stelde Foster in staat om de eerste professionele songwriter in de Verenigde Staten te worden.

In het artikel over Suzie Ungerleider schreef ik al dat er iets met dit nummer aan de hand is. Het is een weinig fraai beeld uit die tijd en de originele tekst in bovenstaande video laat horen en zien dat er onverbloemd racisme in voorkomt. Overigens wordt het nummer hier gezongen door de onvolprezen maar mij onbekende Tom Roush.

Hoe komen we nu bij Shocking Blue? Het nummer van Stephen Foster werd gecovered door een folkgroep die zich Big 3 noemde. Die bestond uit zangeres Mama Cass Elliot, die later bekend werd met the Mamas & the Papas, uit banjospeler Tim Rose en gitarist Tim Hendricks. Ik schreef gecovered, maar het was een parodie. De tekst werd wel gebruikt maar de melodie was anders. De titel werd gewijzigd van Oh! Susanna naar The Banjo Song en die is hier te horen.

Nu gaat er waarschijnlijk een belletje rinkelen als we het over Venus van Shocking Blue hebben. Het intro van The Banjo Song lijkt bedrieglijk veel op het intro van Venus. Hoewel de componist van Venus, Robbie van Leeuwen, claimt dat hij invloeden van Pinball Wizard heeft gebruikt van The Who (en ik kan mij er wel iéts bij voorstellen) lijkt de invloed van The Banjo Song en zijn voorganger Oh! Susanna mij evident.

Suzie Ungerleider – Forever At Your Feet

Suzie Ungerleider is een Amerikaans-Canadese folkzangeres. Aanvankelijk trad ze op onder de naam ‘Oh Susanna’, vernoemd naar de klassieke Amerikaanse folksong met die naam, maar die naam liet ze los in 2021 nadat ze meer bekend raakte met de toch wat gecompliceerde raciale achtergrond van dat nummer.

Sinds 1997 heeft ze tien albums uitgebracht en bij mijn weten wordt ze niet vaak gedraaid op de Nederlandse zenders. Correct me if I’m wrong, ik heb ze ook niet de hele dag aan staan. Ik ben wel fan van haar muziek en haar stem.

De piano-ballad in deze video, Forever At Your Feet, komt van haar album Sleepy Little Sailor uit 2001. Daar staan tien eigen songs op en één cover, de Otis Redding-hit I’ve Got Dreams To Remember. Daar moet je eigenlijk niet aan komen, maar met haar kristalheldere stem, vooruit dan.

Ram Jam – Black Betty

We gaan het even hebben over het nummer Black Betty. Ik en mijn generatiegenoten kunnen het nummer dromen in de uitvoering van de Amerikaanse rockgroep Ram Jam. Zij hadden in 1977 een grote hit met Black Betty. Het stond op hun debuutalbum dat ook Ram Jam heette en de groep wist dit succes nooit meer te overtreffen. Een one-hit wonder en meer is er over de band ook niet te vertellen.

Wel over het nummer en andere uitvoerenden, want Black Betty werd niet geschreven door Ram Jam. Het werd in 1939 al uitgebracht door de folk- en blueszanger Lead Belly. Die versie kunt u hier horen. Lead Belly was geen lieverdje. Hij ontsnapte in 1916 al eens uit de gevangenis en werd daarna tot nog eens 30 jaar veroordeeld wegens moord. In 1925 kreeg hij gratie. In 1930 werd hij weer veroordeeld voor poging tot moord. In de gevangenis werd hij bezocht door John en Alan Lomax met wie hij honderden opnamen maakte, waaronder Black Betty. In 1934 kreeg hij opnieuw gratie en ging hij toeren met John Lomax. Nadat John Lomax zich in 1935 bedreigd had gevoeld door Lead Belly, beëindigde hij de vriendschap. Nu moet Lead Belly zich met Black Betty vertrouwd hebben gevoeld, want we kennen een nog oudere opname en die is ook van een gevangene.

James “Iron Head” Baker was een gevangene die veroordeeld was voor een roofoverval. Dezelfde John Lomax die Lead Belly opnam, nam in 1933 al de stem van Baker op die de eerst bekende versie zingt van Black Betty. Dat kunt u hier horen. Hij deed dat in de Sugarland Prison Farm in Texas. Volgens de overlevering is Black Betty de zweep die op de ruggen van de gevangenen neerkwam. Anderen zeggen dat het de naam is van de vrachtwagen die de gevangenen naar hun werkterrein transporteerde. Waarschijnlijk had Baker toch een dame in gedachten, gezien de zin ‘Black Betty had a blue eyed baby’, alsof hier een blanke gevangenbewaarder in het spel zou zijn. Deze zin komt overigens in de versie van Ram Jam niet voor.

Steve Goodman – City of New Orleans

’t Is weer voorbij, die mooie zomer, u kunt de grote hit uit 1973 van Gerard Cox waarschijnlijk woord voor woord meezingen. Wellicht kent u ook de Franse versie uit 1972 van Joe Dassin, Salut les amoureux.

Het origineel komt echter uit de Verenigde Staten en werd geschreven door Steve Goodman. Hij schreef in 1970 City of New Orleans, een folksong over een treinreis tussen Chicago en New Orleans met de Illinois Central Railroad. Goodman bracht het uit als zijn debuutsingle maar een hit werd het niet. Toch werd het door talloze artiesten opgenomen zoals John Denver, Willie Nelson, Lynn Anderson en Johnny Cash. Zij hadden er meer succes mee, de versie van Willie Nelson kreeg in 1985 een Grammy Award voor de beste country song.

Steve Goodman kreeg de diagnose leukemie, waarop hij zichzelf tongue-in-cheek ‘Cool Hand Leuk’ ging noemen, vrij naar de film Cool Hand Luke, het Amerikaanse gevangenisdrama uit 1967. Hij stierf in 1984, 36 jaar oud.